W dniach 4 – 7 czerwca w Albenie (Bułgaria) odbyła się międzynarodowa konferencja „ Future of Leader Approach 2020+. Organizatorem było Ministerstwo Rolnictwa Bułgarii przy współpracy z ELARDem i Bułgarską Narodową Siecią Leader. Otwarcia dokonali pracownik ministerstwa rolnictwa Bułgarii Pani Michajlova, przedstawiciel DG Agri, Prezydent ELARD Maria Botelho, Prezydent Bułgarskiej Sieci Leader Nelli Kadieva i mer miasta Baltchik. Lokalizacja w Bułgarii jest zwiążana z tym, że obecnie Bułgaria ma prezydencję w UE.
Konferencja rozpoczęła się od odczytania listu od Phila Hogana komisarza EU ds. rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich, który życzył uczestnikom owocnych obrad.
Kolejnym mówcą był Roman Haken z EKESu sprawozdawca opinii nt. RLKS. Apelował o poprawę funkcjonowania RLKSu. W tej chwili trwają prace nad budżetem i nie jest on nam znany. Wyraził opinię dlaczego budujemy podejście RLKS tylko w oparciu o budżet EU, a co z krajowym, regionalnym czy z budżetami przedsiębiorców? Powinniśmy szukać wsparcia w każdym sektorze. Budowanie podejścia powinno polegać na wzajemnym zaufaniu, cyt.” nie szukajmy sobie wrogów”. RLKS to także miasta, wprowadzenie wielofunduszowości otworzyło drzwi dla obszarów miejskich. Obecnie trwają dyskusje nad tym co chcemy zmienić w przyszłym funkcjonowaniu Leadera. Na koniec pokazał, w tej chwili już znany slajd nt. źródeł finansowania podejścia RLKS z czterech funduszy, beneficjentów na poziomie krajowym tj. obszary wiejskie, miejskie i zależne od rybactwa, jeden program operacyjny na poziomie krajowym i strategie ze wskaźnikami opracowanymi przez LGD na poziomie lokalnym
Następnie głos zabrała przedstawicielka DG AGRI i w krótko omówiła trwające obecnie prace nad Wspólna Polityką Rolną po 2020. Zademonstrowała trzy główne cele polityki tj. ekonomia rolnictwa, zrównoważony klimat i socjo ekonomia. Potwierdziła, że 5% środków WPR będzie przeznaczone na podejście RLKS. Zapowiedziała wsparcie obszarów Natura 2000, wsparcie inwestycji do 75% a w RLKS wsparcie krótkiego łańcucha żywnościowego, organizacji producentów, rozwój mobilności i tworzenie inteligentnych wiosek. Wydaje się, że tworzenie inteligentnych wiosek będzie jednym z kluczowych tematów w przyszłości jako produkt który łączy wszystkie zasady lidera. Pani obiecywała znaczne uproszczenie i skrócenie procedur.
Drugi dzień rozpoczął się od wystąpienia Ryszarda Kamińskiego który omówił funkcjonowanie podejścia w Polsce, przedstawił statystyki dot. liczby LGD i naborów. Podkreślił kluczową rolę samorządów wojewódzkich w kształcie RLKS w Polsce.
Radim Srsen wystąpił tym razem jako przedstawiciel Komitetu Regionów, podkreślił dużą rolę podejścia oddolnego po 2020, wskazał pomysł inteligentnych wiosek lokujących LGD jako lokalnego brokera innowacji. Dominujące ma być podejście terytorialne i koncentracja na rozwiązywanie problemów na poziomie lokalnym. Podkreślił potrzebę lepszej integracji funduszy. Na koniec podał kontakt do publicznego wykorzystania radim.srsen@gmail.com.
Wystąpienie przedstawiciela DG AGRI było poświęcone funkcjonowaniu LEADERA po 2020 tezy:
– potrzebne są jaśniejsze wymagania od Instytucji Zarządzającej co do koordynacji jeśli strategie są wspierane z więcej niż jednego funduszu;
– wybór projektów współpracy będzie dokonywany przez LGD a nie Instytucję Zarządzającą;
– wybór strategii będzie dokonany w 12 miesięcy po ostatecznym zatwierdzeniu programu;
– prostsze zasady rozliczania kosztów zarządzania i animacji
– maksymalny wkład EAFRD na rozwój lokalny w podejściu – 80% tj. mniej niż w przeszłości
– co najmniej 5% wkładu z EARFD przekazane do CAP strategicznego planu będzie zarezerwowane dla podejścia RLKS
Do szczegółów odsyłam na stronę https://ec.europa.eu/commission/publications/natural-resources-and-environment_en i https://ec.europa.eu/commission/publications/regional-development-and-cohesion_en
W dalszej części konferencji prezentowały się sieci krajowe:
Francja – brak multifunduszowości, 330 LGD , 26 800 wsi zamieszkałych przez ok. 28 mln ludzi, z budżetem pomiędzy 1 a 2 mln euro na LGD. Środki dysponowane są na: rozwój ekonomii na obszarach wiejskich, dziedzictwo kulturowe i historyczne oraz wsparcie dla osób wykluczonych. Propozycje co do przyszłości:
– powrót do źródeł podejścia LEADER (7 zasad )
– zapewnienie tego samego finansowania w przyszłym okresie ( przewidują zmniejszenie finansowania ze względu na zmniejszenie budżetu WPR, chodzi o to, że jeśli budżet WPR zmniejszy się o 20% to zastosowanie zasady 5% na podejście LEADER proporcjonalnie zmniejszy finansowanie)
– uproszczenie procedur
– bonus za zastosowanie multifunduszowości.
Węgry – 103 LGD, w dużych miastach wielofunduszowość. Z powodów formalnych program został cofnięty do ministerstwa, mają nadzieję, że przerwa we wdrażaniu nie potrwa długo.
Czechy – Radim pokazał slajd z wielofunduszowymi LGD i tak:
LGD z EFRR – 475 000 EUR – 175 LGD
z EFRiRW – 205 000 EUR – 175 LGD
z EFS – 85 000 EUR – 150 LGD
LGD mogą być zaangażowane w 5 PO tj. Regionalny PO, Rozwój Obszarów Wiejskich, PO Zatrudnienie, PO Przedsiębiorczość, PO Nauka, Innowacja, Edukacja.
Główne propozycje poprawy wdrażania to:
– poprawa komunikacji i koordynacji pomiędzy Instytucją Zarządzającą a LGD;
– zbyt obszerne strategie ( 350 stron)
– zbyt skomplikowane zasady wdrażania
Wnioski z prezentacji krajowych się powtarzały, dotyczyły uproszczeń, zmniejszenia biurokracji, większego zaufania we wspólnych relacjach. Kristiina Tammets z Estonii zwracała uwagę na problem wyludnienia w jej kraju( przecież niewielkim) szacuje się w ciągu 10 lat spadek populacji nawet o 20%. Co wiąże się ze starzeniem społeczeństwa i koniecznością tworzenia centrów usług przyszłości.
Kraje bałkańskie zaproponowały przystąpienie do międzynarodowego projektu współpracy promującego sery w każdej postaci.
Na koniec Kriistina jako w-ce przewodnicząca ELARD przedstawiła założenia deklaracji z Tartu.
Konferencję zamknęła Maria Botelho, zapraszając na podobną jesienią tego roku do Evory w Portugalii. W większości będzie poświęcona międzynarodowym projektom współpracy i odbędzie się w dniach 26 – 28 września we wspomnianej Evorze. Polska Sieć LGD przy wsparciu KSOW przygotowuje wyjazd studyjny w tym terminie do Portugalii, połączony z udziałem w konferencji.
Jeśli pojawią się wśród Państwa pytania lub potrzeba doszczegółowień pozostaję do dyspozycji.
Janusz Bartczak
